14001 Çevre Yönetim Sistemi Nedir ?

Çevresel sorumluluklarını yönetmek amacıyla pratik tekniklere ihtiyaç duymakta olan ister bir isterse yüz çalışana sahip olsun büyüklük ve boyut farkı gözetmeksizin her kuruluşta uygulanabilir yönetim sistemidir. Çevre Yönetim Sistemi, Sanayi faaliyetleri olan firmaların çevreye verdikleri veya verebilecekleri zararların sistematik olarak azaltılması ve mümkün ise ortadan kaldırılabilmesi için geliştirilen yönetim sistemidir. Çevre Yönetim Sistemi, özünde doğal kaynak kullanımının azaltılması, toprağa, suya, havaya verilen zararların minimum düzeye indirilmesini amaçlayan, risk analizleri tabanında ku-rulan bir yönetim modelidir.
Bugün 175 ülkede ISO 14001 sertifikasına sahip firmaların sayısı (dörtyüzbin) 400.000'den fazladır. Çevrenin dünyamız üzerinde insan yaşamıyla doğrudan ilişkili oldu-ğunu fark etmek ve özellikle çevre etkilerinin boyutlarıyla kontrol edilebilir olması gereken endüstri kollarının çevresel farkındalığını geliştirmek ISO 14001 standartının temel hedefidir.

ISO 14001: 2015, kuruluşların çevre yönetimini sistematik olarak iyileştirmek için kısmen veya tamamen kullanılabilir. Ancak, tüm gereklilikleri bir kuruluşun Çevre Yönetim Sistemi-ne dahil edilmedikçe ve hariç tutulmadan yerine getirilmedikçe, ISO 14001: 2015'e uygun-luk sağlanmış olmayacaktır. ISO 14001 2015 Çevre Yönetimi, kuruluşların çevre ve kuruluşun kendisi ile, ilgili tarafları için değer sağlayan Çevre Yönetim Sisteminin hedeflenen sonuçlarına ulaşmasına yardımcı olur. Kuruluşun çevre politikasına uygun olarak, bir Çevre Yönetim Sisteminin hedef-lenen çıktıları aşağıdakileri içerebilir:

Çevresel performansın arttırılması;

Uygunluk yükümlülüklerinin yerine getirilmesi;

Çevresel hedeflerin belirlenmesi, ulaşılması, ölçülüp analiz edilmesi;

ISO 14001:2015 boyutu, türü ve niteliğine bakılmaksızın her kuruluş için geçerlidir ve kuruluşun yaşam döngüsü perspektifini göz önünde bulundurarak kontrol edebileceği veya etkileyebileceğini belirlediği faaliyetlerinin, ürünlerinin ve hizmetlerinin çevresel yönleri için geçerlidir. ISO 14001 Çevre Yönetim Sisteminde, tüm gereklilikler çevre yönetim sistemine dahil edilmedikçe ve hariç tutulmadan yerine getirilmedikçe, ISO 14001: 2015'e uygunluk iddiaları kabul edilemez. ISO 14001:2015, bir kuruluşun çevresel performansını artırmak için kullanabileceği bir Çev-re Yönetim Sistemi gereksinimlerini belirtir. ISO 14001: 2015, çevresel sorumluluklarını, sürdürülebilirliğin çevresel sütununa katkıda bulunan sistematik bir şekilde yönetmek isteyen herhangi bir kuruluş tarafından uygulanmak üzere tasarlanmıştır.

ISO 14001 belgesi nedir?

ISO 14001 2015 yılında uluslararası gözden geçirilerek yeniden düzenlenen "Çevre Yönetim Sistemi (ÇYS)" standartıdır. Hammadde sağlama aşamasından, nihai ürün oluşumu ile müşterilere sunulmasına kadar geçen sürecin her aşamasında çevresel faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlerin gerekli muayeneler ve önlemler ile kontrol altına alınarak çevreye verilen zararın en aza indirilmesini sağlayan bir sistem kurulumunu tanımlayan ve İSO nun yayınladığı standartlar serisinden biridir. ISO 14001 ne üretildiği yerine, nasıl üretildiği ile ilgilenir. Çevre performansı izleme ve sü-rekli iyileştirme amaçlanır. İlgili mevzuat ve kanunlar da tanımlanmış koşullara Çevre fak-törleri açısından uymayı şart koşar. Standardın istediği şartlara uygun olarak firma kendi çevre yönetim sistemini yazılı dokü-manlar halinde hazırladığında akredite belgelendirme kuruluşlarının yapacağı denetim so-nucunda başarılı olduğunda iso 14001 belgesi alınır.

ISO 14001 TARİHÇESİ

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Standardı 1992 yılı haziran ayında Rio'da yapılan dünya zirvesinde alınan kararlara ve Rio Sözleşmesi'nde yer alan prensiplere dayanmaktadır. Zirve-den 1 yıl sonra, 1993 de ISO , yaklaşık 50 farklı ülkenin temsilcilerinden oluşan bir Çevre teknik komitesi kurdu. 1996 yılı eylül ayında ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi standardı yayın-landı ve uygulama başladı. Şu an ISO 14001 standardının uygulaması gönüllülük esasına da-yanmakla birlikte, yakın bir gelecekte gerek toplumun, gerek uluslararası kuruluşların ve gerekse devletlerin zorlaması ile zorunlu bir uygulamaya dönüşmesi olasıdır.

ISO 14001 belgesi nasıl alınır?

ISO 14001 belgesi almak üst paragrafta açıklanan şekilde standarda uyumlu bir Çevre Yönetim Sistemini kuruluşunuzda oluşturmanız gerekmektedir. ISO 14001:2015 standartını satın alarak işe başlayabilirsiniz. Bu standartın amacı işletmenizin çevre ile ilgili tüm detaylarının açıklanması ve kontrol altı-na alınarak farkında olunmasının mümkün olmasıdır. Bu farkındalık kuruluşu çevreci olarak etiketlemenize yardımcı olmaktadır.

ISO 14001:2015 Standartı

Yeni üst seviye yapı sayesinde Çevre Yönetim Sistemi ve Kalite Yönetim Sistemleri tam entegre olarak uygulanabilmektedir. ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi hakkında aşağıdaki bilgiler geçerlidir.
ISO 14001 belgesi ürün ve hizmetlerden oluşan faaliyet alanınızdaki işlerin çevre üzerindeki etkilerini kontrol altına alarak çevrenize zarar vermeden katkılar sağlamanız amacıyla geliş-tirilmiş Kalite Yönetim standardıdır.
Çevreci firma olabilmek amacıyla gayret gösteren firma sayısı her geçen gün artmaktadır. ISO 14001 sadece ticari ve yasal zorunluluklarla değil, sosyal sorumluluk kapsamında da kendisini ispatlamak isteyen kuruluşlara yol gösterir.
Günümüz dünyasında çok sayıda işletme, çevre performanslarını değerlendirmekte ve çevreyle ilgili faaliyetlerini kontrol altında tutmaya çalışmaktadır. Ancak kişisel gayretler sade-ce çevre performansını artırmada tek başına yeterli olamamaktadır. Bu faaliyetlerin yeterli olabilmesi işletmenin her bölümüyle bütünleşmiş yapısal ve yönetsel bir Çevre Yönetim Sistemine ihtiyaç duyulmaktadır. Uluslar arası standartlar kurum ISO bu amaçla ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemini uygulamaya koymuştur. ISO 14001 standardı uygulandığında ticari engellemelere veya yasal mevzuat yapısını sekteye uğratmadan işletmenin çevresel faaliyetlerini düzenler.
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem performansı işletmede hazırlanan prosedürler ve talimatlara uygun çeşitli seviyedeki zincirleme ilişkili görevleri yerine getirmekle yükümlü persone-le bağlıdır.
Çevrenin korunması ve kirlenmesinin engellenmesi ISO 14001 belgesiyle amaçlanan hedeftir. ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi belgesi adından anlaşılacağı üzere çevresel faktörler üze-rinde yoğunlaşan standart bir sistemdir. ISO 14001 ana standart olan ISO 9001 gövde yapısına bağlanarak yürütülür. Mevcut Kalite Yönetim Sisteminize eklenecek Çevre Prosedürü Çevre Risk Değerlendirme Raporlarıyla birlikte sisteme entegrasyonu kolay gerçekleşecektir.
ISO 14001 belgesinin ne olduğu tanımlanmış olmakla birlikte tam olarak ne işe yaradığı daha çok merak edilmektedir. ISO 14001 belgesi her türlü firmanın atık yönetimini organize eden yapıdır. Çevre Yönetim Sistemi olarak entegre edilir. Gereklilikleri daha fazla çevrenin korunması ile ilgili olup çev-resel koruma tedbirleri oluşturulurken firmaların maliyetlerini de düşürerek daha cazip hale getirilmeye çalışılmıştır. Her sistemde olduğu gibi çevre yönetim sisteminde de yasal mevzuatlar öncelikle ele alınmaktadır.

ISO 14001 Nedir?

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, içinde yaşadığımız çevreye, doğaya etkilerimizi ele alan koruma amaçlı yönetim sistemidir. Çevre ile bütünleşmiş olarak ne olduğu açıklanırken daha zorunlu bir durumun olduğu aşikardır. Bugün bacasız sanayi denilen turizm sektöründe bile çevre ödülleri verilmekte sürekli olarak bayrak yarışı devam etmektedir. Turizm gibi çevresel etkileri yüksek olan ancak kirlenmenin daha çok insan eliyle oluştuğu sektörler dışında birde kirlenmenin üretimler sonucu oluştuğu yapay süreçlerde mevcuttur. Çevresel düzenlemelerin sadece yasal zorunluluk olarak değil de gönüllülük esası ile bilinçli olarak yapılmasını sağlayan sisteme Çevre Yönetim Sistemi adı verilmektedir.

ISO 14001 Belgesi Nasıl Alınır?

ISO 14001 almak için öncelikle diğer yönetim sistemlerinde olduğu gibi sistem kurulmalı risk değerlendirmeleri yapılmalı ve denetimler gerçekleştirilmelidir.
Tamamen gönüllülük esasıyla gerçekleşir. Öncelikle talepte bulunan firma ve çevresel etki-ler üzerine bir risk değerlendirme denetimi yapılarak rapor hazırlanır. Bu raporda öncelikli olarak ele alınması tedbir gereken noktalar belirlenir. Gerekli hazırlık çalışmaları sonrasında geri dönüşüme kazandırılabilecek atık maddeler varsa bunlar üzerinde neler yapılabileceği görüşülür. Tüm bu görüşmeler üst yönetim düzeyinde gerçekleştirilir.
Atık yönetim sistemi prosedürler ile belirtilir. Bu süreç ve dokümantasyon yapısı hazırlığın-dan bir süre sonra belgelendirme denetimi yapılır, firma 14001 belgesini alır.

ISO 14001 Ne İşe Yarar?

Çevreye zarar vermeden ticari hayatı devam ettirmeyi sağlayan 14001 tüm Dünyada kabul görmüş ciddi bir sistem olarak kabul edilir. ISO 14001:2015 standardı firmanın çevreye etkilerinin belirlenmesi ve kontrol altına alınmasını sağlar.

ISO 14001 Belgelendirme Firmaları

Genel olarak ISO belgeleri veren akredite kuruluşlarıdır. Bugün gerek tedarikçi gerekse müşteri bazında çevreye saygılı, doğayı koruyan firmalar insan sağlığı beklentilerini daha öteye taşıdıkları ve çevrenin korunmasına kadar ilerlediklerinden daha kurumsal kabul edilmektedirler. Bu nedenle ISO 14001 belgesi almak ve uygulamak firmalara ciddi an-lamda marka değeri ve prestij kazandırır. Çoğu firma reklamında çevreyi vurgulayarak bunu ispat eder.
Her birey çevreyi korumada istekli olması ve bunu bir sosyal sorumluluk şartı olarak ele alması önemlidir. Kaynakların çok hızlı biçimde erimesi, Dünya’nın ısınmasını hızlandırmış, çok sayıda araştırma, bilimsel veriler ile kirlilik konusunda tedbirlerin alınmasını zorunlu kılmıştır. Katı yakıtlardan gaz yakıt kullanımına geçiş, petrol ile çalışan otomobiller yerine elektrikli motorların üretimine geçişi gibi konular genelde bu konudaki uluslararası beklentilerin önemini göstermektedir.

Çevre nedir?

Yaşadığımız doğal çevre, çevre kirliliği nedeniyle her geçen gün kirlenmektedir. Çevre, için-de yaşam döngüsü bulunan canlı cansız çeşitli yaşam türlerinin ortak yaşam alanıdır. Çevre mühendisliği ilişkilerin neden sonuç ilişkilerini araştırır, çevre kirliliğinin engellenmesi amacıyla alınacak tedbirleri tespit eder.
Ağaçlandırma çalışmalarına ağırlık verilmesi, kesilen ağaçlardan daha fazla fidan dikilmesi kurak alanların yeşillendirme çalışmaları ISO 14001 için umut veren çalışmalardır. Konut inşasında yasal belirtilen yeşil alan zorunluluğu da ciddi çevre koruma tedbiridir.
Çevre çok farklı sayıda bileşenden meydana gelen bir bütündür. ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi , havayı kirletme , su kaynaklarının verimli kullanılması, enerjinin tasarruflu kullanımı, ses ve gürültü kirliliği, doğal yaşam alanları daralmış canlı hayatının ele alınması, katı sıvı gaz tüm atıkların arıtılarak geri kazandırılması, ışık kirliliği gibi çok sayıda etkeni değer-lendirir.
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi’nin yaygınlaşmaya başlamasıyla kısa zamanda, sadece çevre kirliliği yavaşlatıldı. Kirliliği tümüyle durdurmak, ayrıca temizliğe ve yeniden doğal yapısını kazandırmaya çalışmak gerekir. Hızla kirlenen dünyayı bir avuç insan dışında savunan olmadı ve dünya çok fazla kirlendi. Hava, su ve toprak kirlendi. Kirlenen sadece onlar değildi. ISO 14001 Çevre Yönetim Sis-temleri, asla doğayı temizleyen bir yöntem değildir. Sadece doğanın kirletilmesini engeller.

ISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ'NİN SAĞLADIĞI YARARLAR ŞUNLARDIR:

• Firma faaliyetlerinin çevreye olan etkisi ve çevre riskleri belirlenir, kontrol edilebilir ve çevreyi olumsuz etkileyen unsurlar azaltılır.
• Çevre etkilerinden kaynaklanan maliyetler düşer.
• Çevre ile ilgili yasalara ve mevzuata uyum sağlanır.
• Acil durumlarda meydana gelebilecek çevre etkileri azaltılır veya tamamıyla ortadan kaldırılır.
• Yasal kurumlara karşı, mevzuat ve yönetmeliklere uyulduğu kanıtlanır ve ISO 14001 Belgesi ile gösterilebilir.
• Gerek ulusal, gerekse uluslararası alanda tanınmışlık sağlanarak kuruluşa prestij kazandırır.
• Personele verilen eğitimlerle çalışanlarda çevre bilinci artar.
• Çevreye zarar vermeyen bir işletmede çalışmak, çalışanları motive eder.
• Tüketicinin çevre beklentileri yanıtlanır ve bilinçli tüketicilere erişilir ve kazanılır.
• Kaynaklar etkin kullanılır (enerji, su, vb. tasarrufu sağlanır).
• Çevreye bırakılan atıklar azalır.